Waarom ontkalken?
Nederlands drinkwater bevat van nature kalk (calcium) dit komt uit de bodem en gesteente. De Nederlandse waterbedrijven zorgen ervoor dat het drinkwater niet teveel kalk bevat maar per regio is dit verschillend. Nieuwsgierig. Vitens heeft een leuke pagina over waterhardheid met daarbij ook een video met duidelijke uitleg. https://www.vitens.nl/Service/Waterkwaliteit/Waterhardheid
Bij het verdampen van water ontstaat kalkafzetting. Vooral in koffiemachines waar water wordt verwarmd en warm water door de leidingen en boiler stroomt ontstaat veel kalkafzetting. Zit er eenmaal een dun laagje kalk dan hecht nieuwe kalk ook gemakkelijker met als gevolg minder warme koffie, slechte doorstroming en uiteindelijk verstopping van je dure koffiemachine.
We raden aan onderstaand artikel even compleet te lezen. we hebben er ons best op gedaan! Je kunt eventueel ook direct onze ontkalkingstabletten bekijken.
Is het te voorkomen?
Deels kun je kalk in je koffiemachine en andere apparaten voorkomen door het plaatsen van een waterontharder. Er wordt dan een waterontharder geplaats tussen de watermeter en de interne waterleiding van je woning.
De meeste waterontharders werken met Natrium ionen wisseling. Je moet ze regelmatig vullen met zout. Voordeel van een waterontharder is minder kalk in je gehele woning dus ook minder kalkaanslag op kranen etc. Nadeel sommige mensen vinden het water minder lekker en je krijgt het water niet geheel kalkvrij. Koffiemachines die het water verwarmen zullen dus nog steeds last hebben van kalkaanslag hoewel het wel minder is dan zonder ontharder. Ook moet je regelmatig zout bijvullen wat jaarlijks flink in geld kost.
Hoe kun je betrouwbaar je koffiemachine ontkalken?
Vrijwel alle koffie machines hebben een ontkalkingsprogramma. De meeste werken met ontkalkingstabletten welke je oplost in water en vervolgens start de machine het ontkalkingsproces om de leidingen, boiler en koppelingen door te spoelen.
Ontkalking is gebaseerd op zuren die de kalk oplossen. Mineraalzuur en Citroenzuur zijn daarbij de veilige opties welke zorgen voor een krachtige ontkalking maar geen schade aanrichten aan de leidingen, o ringen en boiler van koffiemachines.
Azijn en andere huismiddelen worden door de fabrikanten sterk afgeraden je krijgt hiervan geur en smaak aan je koffie en kan zorgen voor schade aan vooral de rubberen afdichtingsringen van je koffiemachine waardoor lekkages ontstaan.
Welke ontkalker kiest u?
Gebruik bij koffiemachines citroenzuur of mineraalzuur. Dat zijn de gangbare, veilige keuzes. Azijn raden we af: het kan rubbers aantasten en laat geur/smaak achter. Onderstaand de tabel met de keuzes Citroenzuur is het meest praktisch en tabletten lossen snel op waardoor je vrijwel direct het ontkalkingsproces kunt starten. Mineraalzuur raden we aan wanneer je eigenlijk te laat bent of niet vaak genoeg ontkalkt. Mineraalzuur werkt wat krachtiger tegen hardnekkige dikkere kalkaanslag.
| Werkzame stof | Wanneer gebruiken | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Citroenzuur (tabletvorm) | Bij regelmatig onderhoud, wanneer de koffiemachine dit aangeeft, zacht tot gemiddeld hard water. | 100% veilig voor iedere koffiemachine. Mild zuur. Altijd voorzichtig zijn met gebruiken. |
| Mineraalzuur (tabletvorm) | Bij achterstallig onderhoud, wanneer het ontkalken langere tijd niet is uitgevoerd en de doorstroming al minder is dan normaal, zacht tot hard water | 100% veilig voor iedere koffiemachine. Krachtiger zuur. Altijd voorzichtig zijn met gebruiken, oplossen duurt stuk langer. |
| Azijn | Nooit, laat azijn geur en smaak achter (ook na doorspoelen). Slecht voor de koffiemachine. | Schadelijk voor rubberen afdichtingen (o-ringen) met lekkage als gevolg. |
Hoe vaak ontkalken
De meeste koffiemachines zoals Jura en Siemens vragen bij de eerst installatie om de hardheid van het water in te geven. Daarna hanteren ze een kopjes teller en wordt aangegeven wanneer er ontkalkt moet worden.
Nederlandse waterbedrijven leveren tegenwoordig eigenlijk alleen zacht tot gemiddeld hard water.
Onderstaande leidraad geeft een indicatie voor de frequentie van het ontkalken.
- Zacht water (≈ tot 8 °dH / ≤ ±1,4 mmol/L): na 200–300 kopjes
- Gemiddeld water (≈ 8–12 °dH / ±1,4–2,1 mmol/L): na 100–200 kopjes
- Hard water (≥ 12 °dH / ≥ ±2,1 mmol/L): na 50–100 kopjes
De hardheid van het water is per regio en waterbedrijf verschillend. Onderstaand onze tabel met de diverse waterbedrijven en hun gemiddelde hardheid. Kijk ook nog even op de link per waterbedrijf aangezien waterbedrijven meerdere waterbronnen en dus verschillende hardheid per regio hebben.
| Waterbedrijf | Indicatie hardheid | Meer info link |
|---|---|---|
| Waternet | zacht 4–8 °dH | Waternet waterhardheid |
| Dunea | zacht 4–8 °dH | Dunea waterhardheid |
| PWN | zacht 4–8 °dH | PWN waterhardheid |
| Evides | gemiddeld 8–12 °dH (verschil per postcode) | Evides waterhardheid |
| Brabant Water | gemiddeld 8–12 °dH | Brabant water waterhardheid |
| Vitens | gemiddeld 8–12 °dH (verschil per postcode) | Vitens waterhardheid |
| WML (Limburg) | zacht 4–8 °dH | WML waterhardheid |
| WMD (Drenthe) | gemiddeld 8–12 °dH | WMD waterhardheid |
| Waterbedrijf Groningen | gemiddeld 8–12 °dH | Waterbedrijf Groningen waterhardheid |
| Oasen (Groene Hart) | zacht–gemiddeld (verschil per postcode) | Groene hart waterhardheid |
Bronnen en meer informatie
Over water, waterkwaliteit, en waterhardheid is op internet veel te vinden maar helaas ook veel wat niet kloppend is. Vandaar hieronder nog wat bronvermeldingen en artikelen voor degene die dit net zo interessant vinden dan wij.
TU Delft — LCA van drinkwater-ontharding (NL)
Onderzoek naar de klimaatimpact van centrale waterontharding in Nederland. TU Delft Repository en de voordelen dit grotendeels centraal te doen.
TNO — Groundwater in the Netherlands (NL)
Wetenschappelijke bewijs dat calcium en magnesium van nature uit gesteenten in het (grond)water komen en zo de hardheid bepalen. TNO Publicaties
EU — Drinkwaterrichtlijn (2020/2184) (EU)
Juridisch kader voor drinkwaterkwaliteit in de EU (context; de richtlijn stelt geen harde grens voor hardheid zelf maar wel voor andere kwaliteiten). EURLex